هنرهای زیبا و هنرهای کاربردی
پاپ آرت (Pop art) را میتوان به عنوان جنبشی موثر در واکنش به مصرفگرایی، رسانههای جمعی و فرهنگ عامه قرن بیستم معرفی کرد. در حقیقت این جنبش در دهه 50 ظاهر شد و در طول دهه 60 پیشرفت چشمگیری به دست آورد.
پاپ آرت در آغاز کار خود، از تئوری و روشهای به کار رفته در اکسپرسیونیسم انتزاعی، جنبشی که پیش از آن بود، فاصله گرفت و به جای آن از اشیاء عادی و رسانههایی مانند روزنامهها، کتابهای طنز، مجلهها و غیره به منظور ایجاد سنگ بنای هنر معاصر استفاده کرد. در تعریف پاپ آرت چیست باید گفت Pop art در واقع مخفف کلمه Popular Art یا هنر عامهپسند است و بسیاری از هنرمندان مرتبط با آن مانند اندی وارهول و روی لیختنشتاین توانستند به واسطه آن به شهرت و مقام بیسابقهای دست پیدا کنند. امروزه، پاپ آرت یکی از شناخته شدهترین سبکهای هنری به شمار میرود
قدمت و تاریخچه پاپ آرت و جنبش این سبک هنری به اواسط دهه 1950 در انگلیس برمیگردد که توسط گروهی از نقاشان، مجسمهسازان، نویسندگان و منتقدین (به عنوان گروهی مستقل) آغاز شد و پس از آن خیلی سریع در ایالات متحده آمریکا گسترش یافت.
بخش عمده ریشههای این جنبش، توسط یک انقلاب فرهنگی به قصد بازسازی نظم اجتماعی حاکم شکل گرفت. بسیاری بر این باورند که ریچارد همیلتون پایهگذار پاپ آرت در بریتانیا است. او در سال 1956 کولاژ معروف خود با نام “چه چیزی خانههای امروزی را متفاوت و جذاب میکند؟” را خلق کرد. از نظر همیلتون، ویژگی های پاپ آرت عبارت است از:
عامهپسند
زودگذر
قابل گسترش
کم هزینه
قابل تولید انبوه
جوانپسند
هوشمندانه و فریبنده
پرسروصدا و پرشور
پس از آغاز این جنبش در ایالات متحده آمریکا، به سرعت در سراسر جهان گسترش یافت و همچنان نیز بر هنرهای زیبا و فرهنگ عامهپسند امروز اثرگذار است.
آثار هنری پاپ آرت به دلیل داشتن پویایی، سرزندگی و ویژگیهای منحصر به فرد، به راحتی قابل شناسایی هستند. با این وجود، در ادامه به برخی از ویژگیهای مشخص پاپ آرت اشاره شده است:
تصاویر قابل تشخیص: پاپ آرت از تصاویر و نمادهای رسانهها و محصولات عامهپسند استفاده میکند. اینها شامل مواردی مانند قوطی سوپ، علائم جاده، عکس افراد مشهور، روزنامهها و غیره است که حتی نامهای تجاری و آرم آنها نیز حذف نمیشوند.
رنگهای روشن: پاپ آرت به واسطه داشتن رنگهای پر جنب و جوش و روشن مشهور است. به عنوان مثال، قرمز، زرد و آبی رنگهای برجستهای بودند که در بدنه بسیاری از آثار معروف روی لیختنشتاین ظاهر میشدند.
طنز: طنز یکی از مؤلفههای اصلی پاپ آرت است. در واقع هنرمندان از قالب طنز برای بیان وقایع جاری و به چالش کشیدن وضع موجود استفاده میکنند
تکنیکهای نوآورانه: هنرمندان پاپ آرت اغلب تصویری را از یک منطقه فرهنگی دیگر میگیرند و آن را در آثار هنری خود تغییر میدهند. این کار باعث ایجاد تمایز میان تبلیغات و رسانهها از هنرهای زیبا میشود.
نقاشی آمیخته و کولاژ: هنرمندان پاپ آرت اغلب مواد را با هم مخلوط و از انواع مختلفی از تصاویر استفاده میکنند. به عنوان مثال، ماریسول به خلق مجسمههایی معروف است که از انواع مختلفی از مواد برای نشان دادن چهرههای متفاوت استفاده میکرده است.
جنبش پاپ آرت تقریباً توانست به مرور در تمامی وجوه جامعه گسترش یابد؛ ابتدا از طریق شکلگیری همکاری میان هنرمندان در طراحی و موسیقی و بعدها توسط نسلهای جدیدی از هنرمندان که از سبکهای میانه قرن بیستم الهام میگرفتند. امروزه، قدرت پاپ آرت در دست هنرمندانی چون تاکاشی موراکامی است. موراکامی از اصطلاح سوپرفلت (Superflat) برای توصیف هنر خود استفاده میکند؛ که به ماهیت گرافیکی آثار او که از انیمه (کارتونهای انیمیشنی)، فرهنگ عامهپسند و مصرفگرایی الهام گرفتهاند، اشاره دارد.